Ορχιδέα

H ομορφιά, η πολυπλοκότητα και ο απίστευτος αριθμός ποικιλιών ορχιδέας είναι μοναδικά στον κόσμο των φυτών. Αυτά τα εξωτικής ομορφιάς φυτά αποτελούν τη μεγαλύτερη οικογένεια των ανθοφόρων φυτών στη γη, με πάνω από 30.000 διαφορετικά είδη και τουλάχιστον 200.000 υβρίδια. Ορχιδέες μπορεί να βρεθούν στον ισημερινό, την αρκτική τούνδρα και παντού  μεταξύ αυτών. Ο λόγος για αυτή τη διαφορετικότητα έγκειται στην εκπληκτική ικανότητα της ορχιδέας να προσαρμόζεται στο εκάστοτε περιβάλλον. Με τόσες πολλές διαφορετικές ποικιλίες ορχιδέας που ευδοκιμούν σε τόσες πολλές διαφορετικές συνθήκες, είναι σχετικά εύκολο να βρεθεί μια ορχιδέα που είναι κατάλληλη για τις συνθήκες καθενός, είτε  είναι ένα παράθυρο κουζίνας , ένα θερμοκήπιο ή μια περιοχή του κήπου μας.

Τα περισσότερα καλλιεργούμενα είδη ορχιδέας είναι εγγενή στις τροπικές περιοχές. Στο φυσικό τους περιβάλλον, φύονται  στον φλοιό των δέντρων ή στην επιφάνεια των άλλων φυτών. Οι παχιές λευκές ρίζες τους είναι ειδικά προσαρμοσμένες να απορροφούν την υγρασία και τα θρεπτικά συστατικά. Επειδή  αναπτύσσονται συνήθως πάνω σε ψηλά δέντρα και όχι στο έδαφος του δάσους, έχουν συνηθίσει στην καλή κυκλοφορία του αέρα και  στο άπλετο φως. Προτιμούν μια 12-ωρη ημέρα, όλο το χρόνο και απαιτούν υψηλή ένταση του φωτός.

Οι περισσότερες ορχιδέες ανθίζουν μία φορά το χρόνο, αλλά εάν οι συνθήκες είναι πραγματικά ιδεατές,  μπορεί να ανθίζουν πιο συχνά. Αν θέλετε λοιπόν μια ορχιδέα που ανθίζει κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης περιόδου, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να αγοράσετε ένα φυτό που είναι στην άνθιση εκείνη τη στιγμή. Παραμένει συνήθως στην άνθιση για έξι έως δέκα εβδομάδες.

Οι ορχιδέες δυσανασχετούν στις μεταφυτεύσεις και μπορεί να μην ανθίσουν  για τουλάχιστον ένα χρόνο αφού έχουν διαταραχθεί. Γι αυτό αγοράστε τις ορχιδέες σας σε γλάστρες και όχι γυμνόριζες.

Μια εύκολη κατάταξη των φυτών ορχιδέας είναι σε τρεις ποικιλίες.

• Cattleya

• Phalaenopsis

• Paphiopedilum

Οι ορχιδέες είναι δύσκολο να αναπτυχθούν;

Πολλές από αυτές είναι. Στην πραγματικότητα, μερικές είναι δύσκολο να κρατηθούν ζωντανές και σχεδόν αδύνατο να ανθίσουν ακόμη και για τους επαγγελματίες καλλιεργητές. Αλλά υπάρχουν δεκάδες ποικιλίες ορχιδέας και εκατοντάδες υβρίδια, τα οποία ανθίζουν πολύ καλά στις συνθήκες τις χώρας μας.

Για καλύτερη  επιτυχία, ξεκινήστε επιλέγοντας ένα από τα λιγότερο ιδιότροπα υβρίδια  που είναι προσαρμοσμένα στον τύπο των συνθηκών του χώρου σας. Αγοράστε το πιο ώριμο φυτό που μπορείτε να αντέξετε οικονομικά (νεαρά φυτά είναι πολύ πιο δύσκολα να προσαρμοστούν ) και αν είναι δυνατόν, να το αγοράσετε  στην άνθιση ώστε να ξέρετε πότε να περιμένετε πάλι άνθη.

Πως μεγαλώνουν οι ορχιδέες.

Οι ορχιδέες συνήθως ομαδοποιούνται σε δύο ευρείες κατηγορίες που χαρακτηρίζονται από τις συνήθειες ανάπτυξή τους.

• Monopodial ( μονόκλωνες) ορχιδέες που έχουν ένα ενιαίο, όρθιο στέλεχος, με φύλλα τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο κατά μήκος του στελέχους. Το στέλεχος του λουλουδιού βγαίνει  από τη βάση των ανωτέρων φύλλων.Τέτοιες ορχιδέες είναι οι Phalaenopsis και vandas.
• Sympodial, (πολύκλωνες) ορχιδέες που μεγαλώνουν οριζοντίως, με την έκπτυξη  νέων βλαστών από το παλιό  ρίζωμα. Φύλλα και λουλούδι τοποθετούνται  στην κορυφή των νέων βλαστών. Μεγάλο μέρος των  sympodial ορχιδέων αποτελούν οι pseudobulbs, οι οποίες έχουν υπερτροφικούς  βλαστούς που αποθηκεύουν νερό και θρεπτικά συστατικά για να βοηθήσουν το φυτό να επιβιώνει σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας. Sympodial ορχιδέες είναι οι cymbidium, Oncidium και Dendrobium.

Οι ορχιδέες μπορούν επίσης να χαρακτηριστούν από τον εγγενή βιότοπο τους, ο οποίος δίνει μια ένδειξη για τα επίπεδα της θερμοκρασίας, υγρασίας και  φωτός  που προτιμούν. Ορχιδέες εγγενής στις υγρές τροπικές συνθήκες, όπως Phalaenopsis και paphiopedilum, προτιμούν τη διάρκεια της ημέρας θερμοκρασίες 22 ° έως 30 ° C , με 80 έως 90 τοις εκατό υγρασία. Προτιμούν ανατολικό – νοτιοανατολικό προσανατολισμό όπου το φως δεν είναι πολύ έντονο.

Ορχιδέες με ζεστό κλίμα, συμπεριλαμβανομένων cymbidiums και dendrobiums, έχουν συνηθίσει σε μια μέση θερμοκρασία των 13 ° έως 21 ° C , μια σταθερή προμήθεια της υγρασίας και καλή κυκλοφορία του αέρα. Είναι γενικά ευχαριστημένες σε ένα παράθυρο που βλέπει στο νότο, αν και μπορεί να χρειαστεί μια μικρή σκίαση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Οι Cattleyas και μερικές oncidiums προτιμούν μέρη που οι μέρες είναι ξηρές και σχετικά δροσερές. Ανέχονται  μια μακρά περίοδο ανομβρίας με θερμοκρασίες από 28 ° ή 30 ° C, που ακολουθείται από μια ξεχωριστή περίοδο υγρασίας. Η ανάγκη τους για φως είναι υψηλή, οπότε θα πρέπει να τοποθετούνται σε ένα ηλιόλουστο, παράθυρο που βλέπει στο νότο.

Ορχιδέες σε μεγάλο υψόμετρο, όπως masdevallia και epidendrum, αναπτύσσονται στα δάση μέσα στα σύννεφα όπου η μέση θερμοκρασία είναι 15 ° έως 20 ° F, και η υγρασία είναι πολύ υψηλή. Αυτές οι ορχιδέες προτιμούν φιλτραρισμένο φως που δεν είναι πολύ έντονο.

Τεχνητός φωτισμός με λαμπτήρες φθορισμού πλήρους φάσματος.

Φροντίδα

Με 30.000 διαφορετικά είδη ορχιδέας, είναι αδύνατο να δοθούν γενικές οδηγίες για τη φροντίδα και την καλλιέργεια. Ωστόσο, από την όψη μιας ορχιδέας, μπορεί να συμπεράνουμε τις προτιμήσεις της για το φως, το νερό, και το υπόστρωμα ανάπτυξης.

Αν το φυτό έχει λίγα φύλλα ή δερματώδη φύλλα (όπως οι περισσότεροι cattleyas και oncidiums), είναι πιθανό να χρειάζεται ένα υψηλής έντασης φως. Αν τα φύλλα είναι μαλακά (όπως κάποια Phalaenopsis και πιο paphiopedilum),  είναι πιθανό να είναι ευαίσθητη στο άμεσο και δεν πρέπει να τοποθετείται σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο που βλέπει στο νότο.

Εάν η ορχιδέα έχει υπερτροφικούς βλαστούς (pseudobulbs) , θα πρέπει να ποτίζεται  με φειδώ, και πρέπει να καλλιεργείται  επάνω σε μεγάλα κομμάτια από φλοιό ή βράχο λάβας. Εάν η ορχιδέα δεν έχει υπερτροφικούς βλαστούς, μπορεί να απαιτήσει πιο συχνό πότισμα και θα πρέπει να καλλιεργείται σε υπόστρωμα με  περισσότερη υγρασία  όπως βρύα.

Φως

Για καλύτερα αποτελέσματα, θα πρέπει να υπάρχει 12-14 ώρες φως κάθε μέρα, όλο το χρόνο. Σε ένα τροπικό περιβάλλον, η διάρκεια και η ένταση του φυσικού φωτός δεν μεταβάλλεται όπως συμβαίνει σε εύκρατα κλίματα. Για το λόγο αυτό, μπορεί να χρειαστεί να συμπληρώσετε   με τεχνητό φως για να τις κρατήσετε  υγιείς  κατά τους χειμερινούς μήνες.

Νότια – νοτιοανατολικά παράθυρα είναι συνήθως το καλύτερο σημείο για ορχιδέες. Δυτικά παράθυρα μπορεί να είναι πολύ ζεστά, και τα βόρια συνήθως είναι πολύ σκοτεινά. Εάν δεν έχετε ένα καλό παράθυρο για τις ορχιδέες σας, είναι θεμιτό μια πηγή τεχνητού φωτισμού.

Μια μικροσκοπική ορχιδέα εκπαιδεύεται να μεγαλώσει πάνω σε ένα κομμάτι ξύλου.

Υπόστρωμα

Οι επίγειες ορχιδέες, όπως οι paphiopedilums και ορισμένες cymbidiums, αναπτύσσονται στο έδαφος. Αλλά τα περισσότερα τροπικά ορχιδέες είναι επίφυτα, πράγμα που σημαίνει ότι αναπτύσσονται  στον αέρα και όχι στο χώμα. Οι σαρκώδεις ρίζες τους καλύπτονται με ένα στρώμα  λευκών κυττάρων που ονομάζεται velamen, η οποία ενεργεί ως σφουγγάρι για να απορροφήσει το νερό. Η επικάλυψη προστατεύει επίσης τις ρίζες από τη θερμότητα και την απώλεια υγρασίας.

Ένα υπόστρωμα ορχιδέας πρέπει να παρέχει καλή κυκλοφορία του αέρα και να επιτρέπει την αποστράγγιση του νερού πολύ γρήγορα. Θα πρέπει επίσης να δίνει στις ρίζες ασφαλές χώρο να προσκολλώνται. Ανάλογα με το είδος ορχιδέας,  μπορεί να ευδοκιμούν σε τύρφη, βρύα, φλοιό έλατου , αποξηραμένες ρίζες φτέρης, πετροβάμβακα, περλίτη, ψήγματα φελλού, πέτρες, ίνες καρύδας, πέτρες από λάβα  ή ένα μείγμα που συνδυάζει πολλά από αυτά τα υλικά . Μερικά επίφυτα ορχιδέας μπορεί επίσης να είναι κολλημένα σε πλάκες, δέντρα, φτέρες ή φελλό. Κατά γενικό κανόνα, ο φλοιός από έλατο  είναι το πιο δημοφιλές υπόστρωμα ανάπτυξης.

Πότισμα

Οι περισσότερες ορχιδέες μπορούν να ανεχθούν την ξηρασία πολύ καλύτερα από ότι ι μπορούν να αντέξουν την υπερβολική υγρασία. Τίποτα δεν σκοτώνει μια ορχιδέα ταχύτερα από το στάσιμο νερό μέσα στη γλάστρα της. Χωρίς επαρκή κυκλοφορία του αέρα, τα φυτά  ασφυκτιούν και πεθαίνουν.

Ως ένα πολύ γενικό κανόνα, οι ορχιδέες θα πρέπει να ποτίζονται μια φορά την εβδομάδα. Θα πρέπει το καλλιεργητικό υπόστρωμα να στεγνώνει μεταξύ των ποτισμάτων και η περίσσεια του νερού δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με τις ρίζες ή το υπόστρωμα ανάπτυξης. Μετά τη μεταφύτευση οι περισσότερες ορχιδέες δεν αναπτύσσονται για αρκετούς μήνες γι΄αυτό και το νερό πρέπει να παρέχεται με μεγάλη φειδώ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναπροσαρμογής.

Υγρασία

Τα περισσότερα τροπικά είδη ορχιδέας προτιμούν τα επίπεδα υγρασίας από 60 έως 80 τοις εκατό. Το χειμώνα το επίπεδο υγρασίας στα περισσότερα σπίτια κυμαίνεται  πιο κοντά στο 30 τοις εκατό. Γι αυτό το λόγο είναι καλό να τοποθετούμε τις ορχιδέες μας πάνω σε ένα δίσκο με χαλίκι που έχει μέσα νερό.

Λίπανση

Χρησιμοποιήστε ένα υγρό λίπασμα, και αραιώστε το περισσότερο από ότι  θα κάνατε για άλλα φυτά. Λίπανση πρέπει να εφαρμόζεται μόνο όταν τα φυτά βρίσκονται σε ενεργό βλάστηση. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότερες ορχιδέες δεν πρέπει να λιπανθούν στην καρδιά του χειμώνα ή αμέσως μετά τις μεταφυτεύσεις. Πολλοί καλλιεργητές χρησιμοποιούν ένα λίπασμα 30-10-10, αν και άλλοι προτιμούν 10/10/10 ή 10/10/30. Γαλάκτωμα ή εκχυλίσματα από φύκια ή ψάρια  παρέχει απαραίτητα ιχνοστοιχεία .

Γλάστρες και μεταφυτεύσεις

Οι ορχιδέες αρέσκονται σε μικρές γλάστρες. Τα πλαστικά δοχεία προτιμώνται σε σχέση με τα πήλινα διότι κατά τις μεταφυτεύσεις οι ρίζες ξεκολλάνε  πιο εύκολα. Επίσης και οι υαλομένες έχουν αυτό το χαρακτηριστικό. Για να διασφαλιστεί η καλή αποστράγγιση, μπορείτε να συμπληρώσετε στο κάτω μέρος της γλάστρας κομμάτια φελιζόλ. Το στέμμα του φυτού (το όριο μεταξύ υπέργειου και υπόγειου μέρους) πρέπει να είναι λίγο κάτω από την κορυφή της γλάστρας. Μερικές φορές είναι χρήσιμο να χρησιμοποιήσετε ένα κομμάτι σύρμα για να παραμείνει σταθερό   το φυτό μέχρι να ριζώσει καλά. Ειδικά σχεδιασμένες γλάστρες ορχιδέας καταστούν  ευκολότερο το αερισμό των ριζών.

Πολλαπλασιασμός

Πολλαπλασιασμός στις ορχιδέες από σπόρο είναι αρκετά δύσκολο. Σε αντίθεση με τους σπόρους άλλων φυτών, οι σπόροι της ορχιδέας δεν περιέχουν θρεπτικούς  ιστούς αποθήκευσης. Για να αναπτυχθεί, ο σπόρος πρέπει να προσγειωθεί σε μέρος που θα βρει ένα συγκεκριμένο είδος μυκήτων που μπορούν να διαπεράσουν τις ρίζες του και να  μετατρέψουν τα θρεπτικά συστατικά σε χρήσιμη μορφή. Επίσης τα σποριόφυτα αργούν ιδιαίτερα να μπουν σε άνθηση.

Είναι πολύ πιο εύκολο να πολλαπλασιάσουμε ορχιδέες με διαίρεση. Αλλά να θυμάστε ότι η διαίρεση ενός φυτού σημαίνει αναστολή της άνθησης για τουλάχιστον ένα χρόνο. Τα κομμάτια που θα διαιρεθούν πρέπει να είναι αρκετά μεγάλα γιατί τα μικρά τμήματα θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να ωριμάσουν.